Gazeta Podatkowa nr 18 (850) z dnia 1.03.2012

Kto i kiedy sporządza informację ORD-U?

Firmy oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą raz w roku sporządzać i przekazywać urzędowi skarbowemu informacje o umowach zawartych z zagranicznymi kontrahentami. Większość z nich ma jeszcze miesiąc na powiadomienie o transakcjach przeprowadzonych w ubiegłym roku. Za niewywiązanie się z tego obowiązku grozi grzywna.

Podmiot zobowiązany

Wielu podatników musi sporządzać nie tylko deklaracje i zeznania, ale również informacje o zdarzeniach mogących mieć wpływ na powstanie lub wysokość zobowiązań podatkowych. Jedną z nich jest informacja o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U). Obowiązek jej złożenia wynika z art. 82 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Pod tym kątem umowy z zagranicznymi kontrahentami powinny przeanalizować osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Obowiązek przekazania fiskusowi informacji ORD-U powstaje, jeżeli:

1) jedna ze stron umowy, bezpośrednio lub pośrednio, bierze udział w zarządzaniu lub kontroli drugiej strony umowy albo posiada udział w jej kapitale uprawniający do co najmniej 5% wszystkich praw głosu lub

2) inny podmiot, niebędący stroną umowy, równocześnie bierze udział, bezpośrednio lub pośrednio, w zarządzaniu lub kontroli podmiotów będących stronami umowy albo posiada udziały w kapitałach tych podmiotów uprawniające, w każdym z nich, do co najmniej 5% wszystkich praw głosu, lub

3) nierezydent, będący stroną umowy, posiada na terytorium Polski przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo.

Zastrzega się jednak, że obowiązek informacyjny wobec fiskusa powstaje, jeżeli podmiot zobowiązany do przekazania informacji wiedział albo mógł wiedzieć, przy zachowaniu należytej staranności, o istnieniu wspomnianych powiązań lub o posiadaniu przez nierezydenta przedsiębiorstwa, oddziału czy przedstawicielstwa w Polsce.

Przedmiot transakcji

Nie trzeba zgłaszać wszystkich transakcji zawartych z zagranicznymi kontrahentami. Powstanie obowiązku informacyjnego zależy od spełnienia kryterium wartościowego - wartość umów musi przekraczać określony pułap.

ORD-U składa się w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na adres siedziby lub zamieszkania sporządzającego informację.

W przypadku transakcji z podmiotami powiązanymi (wymienionych wcześniej w pkt 1 i 2) w informacji ORD-U uwzględnia się umowy zawarte w roku podatkowym z tym samym nierezydentem, gdy wynikająca z nich suma należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 300.000 euro. W przypadku transakcji z nierezydentem posiadającym w Polsce przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo (wymienionym w pkt 3) zgłasza się umowy, w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 5.000 euro. Wartości tych limitów przelicza się na złotówki po średnim kursie ogłoszonym przez NBP na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok, w którym została zawarta umowa.

W informacji ORD-U należy uwzględnić nie tylko umowy pisemne. W przypadku gdy kontrakt nie został sporządzony w tej formie, pod uwagę bierze się wartość należności lub zobowiązań wynikającą z wystawionych lub otrzymanych faktur i rachunków. Tak samo należy postąpić, jeżeli w umowie nie określono kwoty należności lub zobowiązań. Wartości zobowiązań lub należności wyrażone w walucie obcej przelicza się na złotówki według kursu średniego ogłoszonego przez NBP na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym zawarto umowę lub wystawiono faktury bądź rachunki potwierdzające jej zawarcie.

Kara za brak ORD-U

Informacje ORD-U sporządza się dla każdego nierezydenta oddzielnie i składa raz w roku - w ciągu trzech miesięcy od zakończenia roku podatkowego. W praktyce najczęściej trzeba przesłać je do końca marca następnego roku. U większości podatników rok podatkowy pokrywa się bowiem z rokiem kalendarzowym. Podmioty, u których występuje zbieżność roku podatkowego z rokiem kalendarzowym, informacje o umowach zawartych z nierezydentami w 2011 r. muszą więc złożyć do 31 marca 2012 r.

Niewywiązanie się z tego obowiązku niesie za sobą ryzyko odpowiedzialności karnej skarbowej. Uchybienie to może być zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe. Kwalifikacja zależy od okoliczności danej sprawy: stopnia szkodliwości społecznej czynu, sposobu jego popełnienia, pobudek działania sprawcy (np. wskazujących na rażące lekceważenie porządku finansowoprawnego) itp.

Za niezłożenie informacji podatkowej, zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe, grozi grzywna od 500 zł do 2.400.000 zł. W przypadku wykroczenia skarbowego karą jest grzywna od 150 zł do 30.000 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)