Niezapowiedziana kontrola z urzędu skarbowego

Pracownicy urzędu skarbowego wszczęli w naszej firmie kontrolę w zakresie wykonywania obowiązków płatnika podatku dochodowego. Nie otrzymaliśmy wcześniej zawiadomienia o zamiarze jej przeprowadzenia. Czy jest to dopuszczalne?

TAK. Pracownicy urzędu skarbowego mogą przeprowadzać kontrole podatkowe, aby sprawdzić, czy i jak przedsiębiorca wywiązuje się z obowiązków wobec fiskusa, w tym z obowiązków związanych z wykonywaniem przez niego funkcji płatnika podatków.

Kontrola podatkowa powinna być w zasadzie zapowiedziana. Urzędnicy informują przedsiębiorcę o swoich planach poprzez przesłanie zawiadomienia na formularzu ZAW-K. Wskazany jest w nim m.in. zakres kontroli, rodzaj sprawdzanego podatku, okres objęty weryfikacją. Kontrola może rozpocząć się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia takiego pisma. Jeżeli w tym czasie pracownicy urzędu skarbowego nie przystąpią do kontroli, a mimo wszystko ma być ona przeprowadzona, przedsiębiorca musi otrzymać nowe zawiadomienie o zamiarze jej wszczęcia.

Od tej reguły są jednak wyjątki. O zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej nie zawiadamia się w przypadkach wskazanych w art. 282c Ordynacji podatkowej. Weryfikacja może odbyć się bez zapowiedzi z przyczyn przedmiotowych, np. gdy dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej, oraz podmiotowych, np. gdy kontrolowany nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione. Zawiadomienia nie stosuje się również w razie konieczności rozszerzenia zakresu kontroli na inne okresy rozliczeniowe z uwagi na nieprawidłowości stwierdzone w wyniku dokonanych już czynności kontrolnych.

Po rozpoczęciu kontroli podatkowej przedsiębiorca musi być poinformowany, dlaczego nie został o niej uprzedzony. Kontrolujący mają obowiązek zamieścić w książce kontroli oraz protokole kontroli uzasadnienie przyczyny braku doręczenia zawiadomienia.

Naruszenie zasad zawiadamiania o kontroli może być przedmiotem pisemnego sprzeciwu. Należy go wnieść do naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli. O jego złożeniu przedsiębiorca musi ponadto pisemnie zawiadomić kontrolujących. Urząd skarbowy ma 3 dni robocze na rozpatrzenie sprzeciwu i wydanie postanowienia o odstąpieniu od czynności kontrolnych albo o ich kontynuowaniu. Jeśli nie dotrzyma tego terminu, przyjmuje się, że zapadło rozstrzygnięcie o odstąpieniu od czynności kontrolnych. Na postanowienie naczelnika urzędu skarbowego przysługuje zażalenie do dyrektora izby skarbowej. Powinno być ono rozpatrzone w ciągu 7 dni od dnia jego wniesienia.

Złożenie sprzeciwu - jako środka zaskarżenia postępowania kontrolujących - jest wyłączone w sytuacji, gdy kontrola podatkowa została wszczęta w celu przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego bądź zabezpieczenia dowodów ich dokonania.