"Czynny żal" w związku z niezłożeniem ORD-U za 2016 r.

Spółka z o.o. nie złożyła do końca marca 2017 r. informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U) za 2016 r. Czy można uniknąć za to kary składając informacje wraz z "czynnym żalem"?

ORD-U, czyli informacje o umowach zawartych z nierezydentami w rozumieniu Prawa dewizowego, sporządza się za rok podatkowy i składa w ciągu 3 miesięcy od jego zakończenia. Podmioty, których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, informacje o umowach zawartych w 2016 r. powinny były przekazać do 31 marca 2017 r.

ORD-U to informacja podatkowa. Obowiązek jej złożenia wynika z art. 82 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Przepis ten mieści się w Ordynacji podatkowej w rozdziale 11 "Informacje podatkowe" działu III "Zobowiązania podatkowe". Niezłożenie natomiast w terminie informacji podatkowej niesie za sobą ryzyko odpowiedzialności karnej skarbowej. Stanowi o tym art. 80 Kodeksu karnego skarbowego (Dz. U. z 2016 r. poz. 2137 ze zm.).

Uchybienie polegające na niezłożeniu w terminie informacji podatkowej może być zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe. Kwalifikacja zależy od okoliczności danej sprawy: stopnia szkodliwości społecznej czynu, sposobu jego popełnienia, pobudek działania sprawcy itp. Niezłożenie informacji podatkowej potraktowane jako przestępstwo skarbowe karane jest grzywną od 10 do 120 stawek dziennych (obecnie od 666,60 zł do 3.199.680 zł). Za wykroczenie skarbowe grozi grzywna od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnej pensji (obecnie od 200 zł do 40.000 zł). Wykroczenia skarbowe o mniejszej szkodliwości społecznej załatwiane są przez uprawnionych urzędników w postępowaniach mandatowych. Grzywna nałożona mandatem karnym nie może przekroczyć podwójnej wysokości minimalnej płacy (obecnie 4.000 zł). Ukarany musi jednak zgodzić się na przyjęcie mandatu karnego.

Sankcji karnych skarbowych można uniknąć dzięki tzw. czynnemu żalowi. Przewiduje to art. 16 Kodeksu karnego skarbowego. "Czynny żal" to zawiadomienie składane odpowiedniemu organowi o popełnieniu czynu zabronionego (z podaniem istotnych okoliczności sprawy). Składa się je na piśmie lub przekazuje ustnie do protokołu. "Czynnego żalu" dokonuje sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, czyli osoba (fizyczna), która je popełnia. Sprawstwo "firmowych" przestępstw skarbowych lub wykroczeń skarbowych przypisuje się temu, kto zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej czy jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Kompetencje w tym zakresie mogą wynikać z przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania określonych czynności. Ryzyko otrzymania kary ponoszą zasadniczo kierownicy jednostek: osoby prowadzące działalność gospodarczą, członkowie zarządu, wspólnicy spółek osobowych. Nie jest jednak wykluczona odpowiedzialność innej osoby, której powierzono sporządzanie rozliczeń i prowadzenie spraw podatkowo-księgowych, np. właściciela biura rachunkowego.

Druk zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia/przestępstwa skarbowego jest dostępny w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Ordynacja podatkowa.

"Czynny żal" najlepiej złożyć przed lub razem ze spóźnioną informacją podatkową. Należy pamiętać, że bezskuteczne jest zawiadomienie dokonane w czasie, gdy organ miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Tak samo zostanie potraktowane zawiadomienie dokonane po rozpoczęciu czynności służbowej, np. kontroli lub czynności sprawdzających, zmierzającej do ujawnienia czynu zabronionego - chyba że nie dostarczyła ona podstaw do wszczęcia w tej sprawie postępowania karnego skarbowego.