Kontrola krzyżowa a wpis w książce kontroli

Pracownicy urzędu skarbowego przeprowadzili u mnie kontrolę krzyżową (wezwali do przedłożenia faktur) w związku z kontrolą podatkową toczącą się wobec jednego z moich kontrahentów. Czy powinni odnotować ten fakt w książce kontroli?

NIE. Każdy przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli. To samo dotyczy upoważnień i protokołów kontroli. Stanowi o tym art. 81 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.).

Książka kontroli zawiera wpisy dokonywane przez organy kontroli. Odnotowuje się w nich m.in. zakres przedmiotowy przeprowadzonej weryfikacji, daty podjęcia i zakończenia kontroli, uzasadnienie braku doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli, zalecenia pokontrolne. Przedsiębiorca jest natomiast zobowiązany dokonywać w książce kontroli wpisu informującego o wykonaniu zaleceń pokontrolnych bądź o ich uchyleniu przez organ kontroli, jego organ nadrzędny albo sąd administracyjny.

Książka kontroli może być prowadzona także w formie elektronicznej. Przedsiębiorca, który decyduje się na taką formę, dokonuje wpisów oraz aktualizacji danych zawartych w książce kontroli. Domniemywa się, że dane w książce kontroli prowadzonej w formie elektronicznej znajdują potwierdzenie w dokumentach.

Przedsiębiorca, u którego jest wszczynana kontrola, ma obowiązek niezwłocznie okazać kontrolującym książkę kontroli. Może ewentualnie przedłożyć kopie odpowiednich fragmentów książki lub wydruki z systemu informatycznego, w którym jest ona prowadzona, poświadczone przez siebie za zgodność z wpisem w książce kontroli.

Z kontroli krzyżowej sporządzany jest protokół.

Książka kontroli służy do dokumentowania liczby i czasu trwania kontroli działalności przedsiębiorcy. Kontrola krzyżowa - wbrew powszechnie używanej nazwie - nie jest klasyczną kontrolą. Pracownicy urzędu skarbowego mogą ją przeprowadzić u kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą, wobec którego toczy się kontrola lub postępowanie podatkowe. Polega na sprawdzeniu rzetelności i prawidłowości dokumentów, jakie posiadają obie strony w związku z zawieranymi transakcjami.

Czynności te przeprowadza się w siedzibie urzędu skarbowego. Kontrahent sprawdzanego podatnika jest wzywany do przedłożenia określonych dokumentów. W wezwaniu musi być sprecyzowane, co ma udostępnić. W jednym przypadku trzeba przedstawić szereg materiałów, np. rejestry VAT, faktury, dowody zapłaty za towary lub usługi, w innym - wystarczy przedłożyć pojedyncze dokumenty. W wezwaniu powinna być również podana informacja o sposobie dostarczenia wymaganych dokumentów: osobiście, przez pełnomocnika, za pośrednictwem operatora pocztowego.

Kontrola krzyżowa ma charakter quasi kontroli. Formalnie są to jednak czynności sprawdzające. Nie ma zatem podstaw, aby pracownicy urzędu skarbowego odnotowywali w książce kontroli fakt przeprowadzenia kontroli krzyżowej.