Urząd skarbowy właściwy dla spółki cywilnej w zakresie VAT

Dwóch wspólników prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Siedziba firmy mieści się w innej miejscowości niż mieszkają wspólnicy. Adres siedziby spółki cywilnej oraz miejsca zamieszkania wspólników znajdują się na terenie działania różnych urzędów skarbowych. Czy rozliczenia VAT należy składać w urzędzie skarbowym właściwym według siedziby spółki, czy ustalonym na podstawie miejsca zamieszkania wspólników (jako osób prowadzących działalność gospodarczą)?

Status prawny spółki cywilnej jest skomplikowany. Spółka cywilna jest umową. Strony tej umowy, czyli wspólnicy, zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w oznaczony sposób, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej. Podmiotami praw i obowiązków są wspólnicy. Spółka cywilna może być jednak podatnikiem VAT. Występuje wówczas w tym zakresie jako samodzielny podmiot. Wynika to z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2011 r. poz. 177, poz. 1054 ze zm.).

Urzędem skarbowy właściwym w sprawach VAT jest od 1 stycznia 2016 r. urząd skarbowy ustalony ze względu na miejsce zamieszkania podatnika - w przypadku osób fizycznych, albo adres siedziby - w przypadku osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Stosuje się regułę wynikającą z art. 17 § 1 Ordynacji podatkowej. Wcześniej podstawowym kryterium, na podstawie którego określano właściwość organów podatkowych w zakresie VAT, było miejsce wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem. Jeżeli były one podejmowane na terenie działania dwóch lub więcej organów podatkowych, o wyborze właściwego decydowało miejsce zamieszkania lub adres siedziby podatnika.

Spółka cywilna będąca podatnikiem VAT załatwia sprawy związane z tą daniną, m.in. składa deklaracje podatkowe i reguluje podatek, w urzędzie skarbowym właściwym według adresu swojej siedziby. Nie ma w tym przypadku znaczenia miejsce zamieszkania wspólników - chociażby wiązało się to z rozliczaniem się przez nich, np. z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, w innym urzędzie skarbowym niż spółka. Spółka cywilna wskazuje adres siedziby na potrzeby kontaktów z administracją podatkową w NIP-2 (zgłoszeniu składanym w związku z ewidencją i identyfikacją podatników) oraz VAT-R (zgłoszeniu rejestracyjnym w zakresie podatku od towarów i usług).

NIP-2 oraz VAT-R można złożyć w formie papierowej lub elektronicznej. Formularze przesyłane przez internet opatruje uprawniona osoba przypisanym sobie bezpiecznym e-podpisem weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Tą osobą może być jeden ze wspólników, pracownik, właściciel biura rachunkowego prowadzącego dokumentację rachunkowo-podatkową spółki cywilnej itp. Trzeba ją wcześniej zgłosić na druku oznaczonym symbolem UPL-1. Formularz ten składa się w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach ewidencji podatników i płatników, którym w przypadku spółki cywilnej jest urząd skarbowy ustalony ze względu na adres jej siedziby.