Kontrola podatkowa bez uprzedniego zawiadomienia

Kilka dni temu została u mnie wszczęta kontrola podatkowa w zakresie VAT. Nie otrzymałem wcześniej zawiadomienia o zamiarze jej przeprowadzenia. Czy urząd skarbowy może wszcząć kontrolę podatkową bez zapowiedzi?

TAK. Urząd skarbowy może w wyjątkowych sytuacjach przystąpić do kontroli podatkowej bez uprzedniego doręczenia podatnikowi zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia.

Urząd skarbowy podejmuje kontrole podatkowe z urzędu.

Urząd skarbowy, co do zasady, uprzedza o zamiarze przeprowadzenia kontroli podatkowej poprzez doręczenie podatnikowi zawiadomienia na formularzu ZAW-K. Określa w nim m.in. zakres kontroli, rodzaj sprawdzanego podatku, okres objęty weryfikacją. Kontrola podatkowa może zacząć się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia podatnikowi zawiadomienia. Dopuszczalne jest przystąpienie do kontroli podatkowej przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Wymaga to jednak - pisemnej albo ustnej - zgody lub wniosku podatnika. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w ciągu 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, jej podjęcie wymaga ponownego zawiadomienia.

Urząd skarbowy nie zawsze jednak ma obowiązek uprzedzić o weryfikacji rozliczeń podatkowych. Przypadki, w których nie otrzyma się zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, zostały wskazane w art. 282c Ordynacji podatkowej, a w odniesieniu do przedsiębiorców - także w art. 48 ust. 11 Prawa przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646). Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej nie jest doręczane m.in. wtedy, gdy kontrola dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, w rozumieniu ustawy o VAT, ma charakter doraźny i odnosi się do ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej bądź jej przeprowadzenie jest niezbędne dla przeciwdziałania przestępstwu skarbowemu czy wykroczeniu skarbowemu lub zabezpieczenia dowodów ich popełnienia.

Przedsiębiorca, po rozpoczęciu niezapowiedzianej kontroli podatkowej, musi być poinformowany, dlaczego nie został o niej uprzedzony. Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia umieszcza się ponadto w protokole kontroli. Jeżeli nie było podstaw do wszczęcia niezapowiedzianej kontroli podatkowej, przedsiębiorca ma prawo złożyć pisemny sprzeciw na podstawie art. 59 Prawa przedsiębiorców. Wniesienie sprzeciwu nie jest dopuszczalne, w przypadku gdy urząd skarbowy przeprowadza kontrolę, powołując się na konieczność przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego czy zabezpieczenia dowodów ich dokonania. Sprzeciw, zawierający uzasadnienie, wnosi się do naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli. Przedsiębiorca musi ponadto o jego złożeniu zawiadomić na piśmie kontrolujących. Wniesienie sprzeciwu powoduje wstrzymanie czynności kontrolnych oraz biegu czasu trwania kontroli.